من ! اصلا ...
در این نوع الگو افراد حتی در صورت شواهد روشن و آشکار باز هم می گویند مشکلی وجود ندارد. مثل فرد معتادی که در جیب هایش مواد پیدا کرده اند یا در هنگام مصرف او را دیده اند ولی باز به صراحت می گوید من معتاد نیستم.یا حتی در صورت پذیرش می گویند درست است؛ اما من مشکلی با این قضیه ندارم.
در این حالت اگر درمانگر مشکل را مطرح کند فرد احساس می کند به او توهین شده یا در کارش دخالت کرده اند.
هدف انکار مطلق آن است که شخص، خود و دیگران را متقاعد کند که مشکلی ندارد. انکار مطلق تقریبا همیشه همراه با الگوهای انکاری دیگری از قبیل توجیه یا مقصرجویی است( مثال، مشکلی ندارم چون ...، یا چون .... پس دیگری مقصر است)
واکنشهای غريزی درمانگر در اين الگو:
معمولا درمانگران در این الگو یا احساس ناامنی می کنند یا دچار خشم می شوند. احساس ناامنی به این خاطر است که مراجع چنان مشکل و مسئله موجود را انکار می کند و با قاطعیت و آوردن دلیل آن را رد می کنند و چون مراجعان در این مواقع ، شهامت کاذب را به دست می آورند که درمانگر به خود شک می کند که آیا واقعا مراجع چنین مشکلی را دارد یا نه ؟
از طرف ديگر وقتی درمانگر از راه های مختلفی برای بيرون آوردن فرد از انكار استفاده می کند و مراجع باز همچنان بر سر حرف خود می ماند دچار خشم می شود.
نشانه های غير کلامی: افرادی که در انکار مطلق به سر می برند ممکن است خیلی اهل مجادله، زورگو، متجاوز و جبهه گير شدند در حقیقت مراجع برای اینکه ثابت کند حرف او درست است و هیچ مشکلی وجود ندارد از این روش ها استفاده می کند.
نمونه ای از انکار مطلق:
درمانگر: گويا در جيب شما مواد پيدا شده است. آيا حقيقت دارد؟
مراجع:چه کسی گفته؟ اصلا چنين چيزی وجود نداشته، درمانگر:خب. پس ظاهرا اشتباهی رخ داده.چون پدر شما و همچنين همسرتان چند بار اين موضوع را ديده اند.
مراجع: خب درست است.اما من توضيح دادم که آن مواد متعلق به من نبوده و يكی از دوستانم بخاطر دشمنی با من آن را در جيب من گذاشته است.من چيزی مصرف نمي كنم...
فرد موردنظر به رغم شواهد روشن مبنی بر وجود مشکل، اصرار دارد که هیچ جای کارش اشکال ندارد. چنین افرادی تمرکز خود را به سرهم کردن فهرست بلندی از دلیل وجود مشکل معطوف میکنند.
در اینگونه مواقع درمانگر میتواند بگوید:
آيا هرگز از خود پرسيده ای که چرا همه میگويند که تو مشكل داری، در حالی که خودت میدانـی کـه نداری؟ وقتی چنين سؤالهايی را از خود میپرسی، معمولا جواب خودت چيست؟
ترنس گورسكی می گويد:
یکی از کلیدهای قطع انکار مطلق این است که بدانیم شخص استفاده کننده، کشمکش درونی دارد. یک بخش درونی این نوع آدم ها میگوید:من مشکلی ندارم . در حالی که بخش دیگری میگوید: چرا، تو مشکل داری ، این نزاع درونی را ناهم خوانی فكری نامیده اند. افرادی که از انکار مطلق استفاده میکنند به خشم و عصبانیت نیز گرایش دارند؛ زیرا درمان گر، آنان را به فکر و صحبت درباره مشکلی دردناک واداشته است که خود آنرا غیرقابل تحمل می پندارند. سیاست آنان این است که با قبولاندن دروغ بزرگ « پای درمانگر را به اصل مشکل بکشانند – دروغ بزرگشان این است که با وجود شواهد روشن مبنی بـر وجود مشكل، من مشكلی ندارم!.
افرادی که از انکار مطلق استفاده میکنند، با دعوا و جنگ طلبی درمانگر را سرکار میگذارند. در واقع، پیام ناگفته شان این است: “من مشكلی ندارم. تو چه طور جرأت میکنی که بگويی مشكل دارم. حالا اين تويی که بايد به من ثابت کنی کـه مشكل دارم.”
اگر درمانگر این مبارزه را بپذیرد، مراجع به راحتی به سراغ الگوی پرهیز برمی گردد و دعوا را با تکنیکی به نام داد و بیداد آغاز می کند. یا اینکه میتواند درمانگر را وارد بازی »اگه گفتی مشکل من چیه؟« کند. سپس در صورت جواب اشتباه از سوی درمان گر میتواند بگوید » اشکالی نداره« و بعد از آن هم سراغ حرفهایی غیر از مشکل اصلی برود و نتیجه آنکده؛ وقتی م راجدع بده دلیدل کدار نکردن روی موضوع، نتواند کاری از پیش ببرد، درمانگر را به بهانه کار کردن روی موضوع غلط ، مقصر میداند.
باورهاي غلط: اولین باور غلط در الگوی انکار مطلق این است: » اگر بتوانم خودم و ديگران را متقاعد کنم کـه مشـكلی نـدارم، مسئله حل خواهد شد.«. این باورغلط است زیرا چه مددجو بپذیرد و چه نپذیرد که این یک مشکل است یا نه، به هر حدال مشدکلی وجود دارد. مثلا اگر پای من بشکند و من خود را قانع کنم که مشکلی وجود ندارد، باز هم مشکل راه رفتن خواهم داشت.
مثال: پشت کردن به قطار
روزی مردی روی ریل های خط آهن نشسته بود. نگاهی به امتداد خط آهن کرد و از دور قطار سریع السیر را دید که مستقیم به سوی او می آید. پس او میدانست که مشکلی در پیش دارد و باید آن را حل کند. چرخید، پشتش را به طرف قطار برگرداند و به خطوط خالی ریل مقابل خود و در جهت مخالف حرکت قطار نگاه کرد، نفس راحتی کشید و با خود گفت: مشكل حل شد. حالا ديگر قطاری از روبرو نمی آید.