راهنمای کمپ ترک اعتیاد در مورد الگوهای انکار را بررسی میکنیم...

درباره همه چيز به جز همين مشكل حرف میزنم!
محتوای فکری حالت پرهیز این است که من درباره هر چیزی صحبت میکنم به جز مشکل اصلی. افراد دچار حالت پرهیز، از پاسخ مستقیم به پرسش ها دوری جسته و به حرفهای سرگرم کننده و نامربوط می پردازند. الگوی پرهیز صورت های متنوعی دارد:
-پرهيز از طريق سكوت کامل : این شگرد برای آن است که مشکل واقعی اصلا موضوع گفتگو قرار نگیرد. بیمار هرگز داوطلب دادن هیچ اطلاعاتی نیست و اگر از او خواسته شود، خیلی کم و یا اصلا هیچ اطلاعاتی نمیدهد. به درمانگر توصیه میشود به نحوی از مددجو اطلاعات بکشد. البته همین کار هم بهانه ای به مددجو میدهد تا مقاومت کرده و بگوید که درمانگردر مسائل شخصی که ربطی به کار ندارد فضولی میکند.
- پرهيز از طريق گمراه سازي : به میان آوردن چیزهای سرگرم کننده ای که ارتباطی به مشکل اصلی ندارند، به منظور سرگردانی درمانگر و گرفتار کردن او در امور نامربوط و جالب توجه.
- پرهيز از طريق شلوغ کاری و داد و بيداد : ایجاد درگیری و دعوا با درمانگر تا توجه را از مشکل اصلی به سوی درگیری بکشاند. مددجویان میتوانند توجه را از مشکل اصلی به سوی درگیری بکشانند. مددجویان میتوانند از طریق دعوا از توجه به مشکل اصلی احتراز کنند. همچنین ممکن است خشم و تندخویی درمانگر را بهانه ای برای ترک جلسه مشاوره قرار دهند.
- پرهيز از طريق لال بازی : با متقاعد ساختن درمانگر مبنی بر اینکه اصلا وقتی آن حالت پیش می آید چیزی متوجه نمیشود، پیوسته از درمانگر میخواهد که مسائل را توضیح دهد و باز هم عمدا ً وانمود می کند که اصلا چیزی از آن نمی فهمد .
اولين قدم در ارتباط با اين الگو ، شناسايی الگوی پرهيز است.
واکنشهای غريزی: پرهیز موجب ایجاد واکنشهای زیر در اکثر درمانگران میشود:
1 )جلب شدن توجه درمانگر به حرفهای مددجو به دلیل آنکه مدجویان درباره چیزهای جالب و سردرگم کننده ای حرف میزنند؛
2 )احساس عدم موفقیت به دلیل آنکه مددجویان دستورکار جلسه را برهم زده و فرصتی برای پرداختن به اصل بحث نمی ماند؛
3 )احساس خشم و عصبانیت به دلیل آنکه مددجو اول قول میدهد که توجهش به موضوع اصلی باشد ولی بعدا دوباره از موضوع پرت می شود.
شاخص های غير کلامی: مددجویانی که از روش پرهیز استفاده می کنند، هر چه به گفتارهای خارج از موضوع بیشتر ادامه دهند، علاقه بیشتری پیدا کرده و از لحاظ هیجانی بیشتر انگیخته می شوند. اما هنگام صحبت درباره مسائل اصلی، خود را آزرده خاطر یا بی علاقه نشان داده و تلاش می کنند که موضوع اصلی جلسه را اگر بتوانند تغییر دهند.
شناسايی باورهای غلط: باور اشتباهی که رفتار پرهیز را در آنان برمی انگیزاند عبارت است از اینکه: اگر از فکر و صحبت درباره مشکل خودداری کنم، مشکل برطرف خواهد شد.
آشكارسازی الگوی پرهيز
در مواجه با انکار فرد وقتی می بینید که فرد بیشتر به حاشیه می پردازد و حاضر نیست مشکل اصلی خود را مطرح کند باید به او بگویید: با اين چيزهايی که من میشنوم، گويا شما با صحبت درباره چيزهايی ديگر، میخواهيد از مسئله اصلی اجتناب کنيد؛ درست است؟ در اينجا فرد مراجع ناچار می شود درباره سؤال شما تامل کرده و جواب بدهد.
در این حالت ممکن است او حرف شما را رد کند که باید در این مواقع از او معذرت خواهی کنید و بگویید: معذرت میخواهم، فكر می کردم می خواهيد با تغيير موضوع از پاسخ به سؤال من خودداری کنيد. احساس میکنم اشتباه کرده ام، اجازه بفرماييد دوباره از شما سؤال کنم؟
البته نباید زیاد خوش بین باشید چون ممکن است مجددا مطلب دیگری را بازگو کند و دوباره شما را گمراه سازد.بهتر است در این مواقع دوباره همان سؤال را تکرار کنید. و اگر دوباره تکرار شد به او بگویید: “معذرت میخواهم، من گمان کردم که میخواهید با تغییر موضوع از پاسخ به سؤال من خودداری کنید، شاید اشتباه کرده ام، آیا امکان دارد بگویید منظورتان از گفتن آن حرفها چه بود؟”.
در این هنگام او متوجه حرف هایش شده و میتواند با مشاهده رفتارش توضیحی درباره حرفهایش بدهد.در حقیقت شما از الگوی روش خود نظارتی استفاده می کنید.که میتواند یک روش متوقف سازی انکار باشد.
معمولا باید توجه کنیم افرادی که از این الگو استفاده می کنند تصور می کنند اگر درباره مشکل اصلی خود صحبت نکنند خود به خود مشکلشان حل می شود.
ترنس گورسکی در کتاب مدیریت انکار این مثال را مطرح کرده است: زمانی یک نجار دچار حادثه با اره برقی شد؛ او رگ مچ دست خود را بریده بود، او خود را قانع کرده بود که اگر درباره خونریزی که تا سرحد مرگ می رفت فکر نکند، مشکل رگ قطع شده اش بر طرف میشود.