برای تشخیص سوء مصرف مواد حداقل یكی از نشانه های زیر ( در طی 12 ماه گذشته ) لازم است : 

1- تداوم مصرف مواد كه موجب مختل شدن فعالیتهای اجتماعی، شغلی و تفریحی شود. مثلا” غیبت از مدرسه یا نرسیدن به مسوولیتهای شغلی
2- تداوم مصرف مواد در موقعیتهای خطرناك (مثلا” هنگام رانندگی یا كار با وسایل مكانیكی)
3- تداوم مصرف مواد، علیرغم بروز مشكلات اجتماعی و بین فردی (مثل درگیری با همسر)

89 درصد اطرافیان فرد معتاد افسرده اند:

اساس نتایج پژوهشی که درباره اعتیاد و گسترش افسردگی در اطرافیان این اشخاص انجام شده ، مشخص شده که از هر ۷۵ نفری که مانند خانواده معتادان درگیر این مساله بودند، تنها ۸ نفر افسردگی نداشتند؛ یعنی از هر ۷۵ نفر ، ۶۷ نفر به افسردگی مبتلا بودند.
باور اینکه از هر ۴ ایرانی یک نفر درگیر اختلالات روانی در سطح خفیف تا شدید است با دیدن شهروندانی که به سرعت عصبانی می شوند، از کوره در می‌روند و یا در ارتباطات روزمره‌شان با چالش‌های زیادی رو به رو هستند، چندان سخت نیست.
انجمن علمی روان پزشکان ایران میزان شیوع اختلالات روان بین افراد ۱۵ تا ۶۵ سال بدون احتساب اختلالات شخصیتی را ۲۴ درصد اعلام کرده است. اورژانس اجتماعی کشور نیز با اعلام اینکه 23.6 درصد از ایرانیان به انواع اختلالات روانی مبتلا هستند، نشان می دهد مساله توجه به «سلامت روان» در کشور موضوعی جدی است که باید توجه مسئولان را به خود جلب کند.
به نقل از خبرگزاری ایسنا، بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت افراد یک جامعه نه تنها ابعاد جسمی را در برمی گیرد بلکه بیش از همه ابعاد ذهنی و فکری شهروندان یک جامعه را شامل می‌شود. بر اساس تعریف این سازمان «سلامت روانی در درون مفهوم کلی سلامت قرار دارد و سلامت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقش‌های روانی و جسمی؛ سلامت به معنای نبود بیماری یا عقب‌ماندگی نیست.»