یک بیماری است که انواع متفاوتی دارد از جمله اعتیاد ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
-اعتیاد به الکل
-اعتیاد به تنباکو
-اعتیاد به مواد مخدر
-اعتیاد به قمار
-اعتیاد به سیگار و قلیان

همیشه اولین قدم برای ترک اعتیاد سخت است و باید فرد بفهمد که اعتیاد بیماری و دردی است که باید درمان شود .

اگر شما با اعتیاد مشکل دارید بهترین زمان برای ریختن یک برنامه منظم برای ترک اعتیاد همین امروز است ، شما باید خودتان را برای مقابله با مشکلات پیش رو آماده کنید.

بهتر است برای ترک اعتیاد زمان تعیین کنید.

برنامه را برای مدت های کوتاه بنویسید،  مثلا دو هفته و هر بار آن را بیشتر کنید ،

مثال : از امروز به مدت ۲ هفته سیگار نمی کشم ، بعد از ۲ هفته این زمان را تمدید کنید. تا زمانی به تمدید ادامه دهید تا این امر  تبدیل به فرایند ذهنی و جسمی شما شود.

پیشنهاد : ترک کردن را زمانی آغاز کنید که برای شما الهام بخش باشد مثلا روز تولد خود یا فرزند و… .

روزی که قصد ترک کردن را دارید به دوستان و آشنایان نزدیک خود اعلام کنید ، این باعث به وجود آمدن تعهد در شما می شود.

هرگونه مراقبت پزشکی را که احتمال دارد نیاز داشته باشید را در نظر بگیرید برخی از معتادان ممکن است ترک یک دفعه برای آن ها خطرناک باشد

یک پشتیبان خوب و حرفه ای انتخاب کنید

شما برای ثابت قدم ماندن در برنامه ترک خود نیازمند یک مشاور هستید ، تا نیازهای شما را رفع کند ، شما را در ترک کردن کمک کند و از بازگشت اعتیاد جلوگیری کند.

استفاده از درمانگر
قرار ملاقات با یک متخصص و درمانگر ماهر برای کمک به افراد معتاد بسیار مهم است، فردی را پیدا کنید که با آن راحت هستید تا بتوانید در ماه های آینده به او تکیه کنید، درمان رفتاری شناختی (CBT)، درمان رفتاری، مصاحبه انگیزشی، تکنیک های گشتالت و آموزش مهارت های زندگی چیزهایی است که به آن برای ترک اعتیاد نیاز دارید .

- در شروع اعتیاد ، مصرف مواد (بعنوان نمونه شیشه) تفریحی و گاه به گاه است و در مواقع خاصی مانند مهمانی ها انجام می گیرد .
-  بتدریج مصرف زیاد می شود اما بخش منطقی مغز آن را کنترل می کند.
-  مصرف مواد (بعنوان نمونه شیشه) توسط بخش منطقی مغز قابل توجیه است چرا که در ابتدا لذت و سودهایی را به همراه دارد (مانند افزایش انرژی ، ایجاد آرامش ، افزایش تمرکز و جسارت و ...)
-  در ابتدا مزایای مصرف از ضرر های آن بیشتر است و این واقعیت که مواد (از جمله شیشه ) غیر قانونی است و بخشی از پول فرد صرف خرید آن می گردد با توجه به سودهایی که در ابتدا دارد نمی تواند مانع از ادامه مصرف گردد.

- بعد از مدتی مصرف شیشه و مواد دیگر ، بطور قطع از فرد رفع توهم صورت می گیرد یعنی فرد متوجه ضررهای این مواد می شود چرا که بعد از مدتی ، زیان های مصرف مواد از سودهای آن خیلی بیشتر خواهد شد.
- برخی افراد )تعداد کمی( وقتی که متوجه ضررهای مصرف مواد بر بدن و زندگی شان می شوند مصرف آن را قطع می کنند ولی افرادی که به مصرف تفریحی شان ادامه می دهند معتاد می شوند.
- یک میل قوی برای مصرف شیشه و سایر مواد بتدریج ایجاد می شود که قدرت آن از بخش منطقی مغز بیشتر است .
- تصمیمهای بخش منطقی مغز قدرت کافی برای غلبه بر میل مصرف (که ریشه در بخش هیجانی مغز یعنی لیمبیک دارد ) پیدا نمی کند و تصمیمهای فرد برای عدم مصرف با شکست مواجه می شود بنابراین فرد با استفاده از مکانیزم های دفاع روانی مثل انکار ، دلیل تراشی و غیره بخش منطقی مغز خود را ضعیف تر کرده و از عذاب وجدان خود می کاهد و توجیه هایی برای مصرفش ایجاد می کند ( مثال برای انجام این کار یا در شرایط بد فعلی لازم است مصرف کنم) بنابراین مراحل تفکر و تصمیم گیری منطقی بشدت
آسیب می بیند و فرمان های بخش معتاد مغز لازم اجرا می شود.

اعتیاد یک بیماری اولیه ،مزمن و روانی جسمانی است که عوامل محیطی ، روانی ،اجتماعی و ژنتیک بر تظاهرات و پیشرفت آن تاثیر می گذارند . اعتیاد با ویژگی های زیر همراه است :
1-عدم کنترل بر روی مصرف مواد ( در مقدار یا زمان مصرف)
2- بالا رفتن مقدار مصرف.
3- اجبار به مصرف مواد . ( با وجود اگاهی به اسیب های ان)
4- وجود وسوسه مصرف ( میل دایم به مصرف)
5-صرف وقت زیاد برای تهیه ومصرف مواد بهبود از اثار مصرف مواد
6-افت درعملکرد اجتماعی خانوادگی وشغلی
7- ایجاد ناراحتی در هنگام قطع مصرف مواد

1- در تعریف بالا کلمه اولیه به این معناست که اعتیاد نشانه ای از بیماری دیگری نیست و خودش یک بیماری است .
2- کلمه مزمن به این معنی است که بیماری مدت های طولانی ادامه می یابد و می تواند درمان شود ولی این درمان قطعی نیست و همیشه احتمال بازگشت وجود دارد و فرد باید همیشه مراقب برگشت آن باشد
برای مثال در بیماری های مزمن مرض قند و بیماری های قلبی هم فرد باید همیشه از خودش مراقبت کند که بیماری اش شدید تر نشود .علاوه بر این در این بیماری ها درمان دارویی بدون مراقبت های رفتاری تاثیری ندارد.پس در درمان اعتیاد درمان غیر دارویی مهمتر از درمان دارویی است.
3- طبق تعریف عوامل ژنتیکی ، روانی ، اجتماعی و محیطی بر روند رشد بیماری و و آشکار شدن نشانه های بیماری اثر می گذارند .
4- ژنتیک به این معنی است که برخی از مردم بصورت مادرزادی آمادگی ابتلا به اعتیاد را دارند .
5- عوامل محیطی و اجتماعی مثل ثبات و آرامش درخانواده او ، وجود دوستان هم سن و سال معتاد یا سالم ، محل زندگی ( که سالم یا آلوده باشد) ، محل کار یا مدرسه (که سالم یا آلوده باشد) و سایر وقایع زندگی می توانند بر اینکه اعتیاد ایجاد شود یا چگونه پیشرفت کند تاثیر بگذارند .
6-عوامل روانی مثل وجود افسردگی یا وسواس یا اضطراب یا عدم تمرکز یا ....می توانند بر اعتیاد اثر بگذارند
7- این عوامل روانی ،اجتماعی و محیطی مهم هستند چرا که مشخص می کنند که چه عواملی باعث شروع وسوسه، مصرف الکل و مواد میشوند

2-تغییرات در مغز
- اعتیاد یک اختلال مغزی است . برای درک این موضوع ما باید به دو ناحیه مهم مغز یعنی کورتکس ( پره فرونتال) و سیستم لیمبیک توجه کنیم .
-در یک مغز سالم کورتکس ( پره فرونتال) یا بخش بیرونی مغز مسئول افکار منطقی و تصمیم گیری است .
- زیر کورتکس یک ناحیه از مغز وجود دارد که سیستم لیمبیک نام دارد .
- سیستم لیمبیک به درجات کم یا زیاد درهمه اشکال اعتیاد ، درگیر است . این ناحیه جایی است که سیستم پاداش و لذت ایجاد میکند واغلب مکانیزم های حیاتی در بقای انسان( مثل گرسنگی،تشنگی و... ) از آنجا ریشه می گیرند.

اعتیاد به مجموعه رفتارهائی شامل:
• مصرف جبری مواد
• ناتوانی در کنترل مصرف مواد مخدر
• اشتغال ذهنی دائم با تهیه ومصرف مواد بدون توجه به عوارض بیولوژیک، روانی و اجتماعی آن

مصرف جبری مواد
• مصرف جبری مواد حاصل تغییر در ساختار شیمیایی مغز است
• این شکل جبری مواد میتواند در تمام طول عمر ادامه یابد
• در بسیاری از اوقات رفتار جبری قسمتی از عملکرد طبیعی انسان است

علل و عوامل اعتياد
مدل های اعتیاد
• پزشکی وجسمی: اعتیاد یک بیماری مغزی است
• روانی: اعتیاد در ابتدا یک بیماری روانی است
• اجتماعی: اعتیاد در ابتدا یک بیماری اجتماعی و وابسته به محیط است
• روحانی: مشکالت اولیه اعتیاد مسائل معنوی است
اعتیاد یک بیماری مغزی است
• اولین مصرف یک عمل ارادی است
• از نظر علمی اثبات شده است که ماده مخدر باعث تغییر عملکرد و ساختار مغزی میشود
• تغییر در عملکرد و ساختار مغزی باعث تغییر در رفتار میشود
• تاثیرات وتغییرات حاصل از مصرف مواد مخدر سه دسته هستند:
1 -موقت وگذرا 2 -طولانی مدت 3-دائمی
پزشکی و بیولوژیک
یافته های ژنتیکی نشان میدهد که:

• در بسیاری از موارد ساختار مغزی خود به خود دارای تحمل بالا برای مواد مخدر است
• در واقع مواد مخدر مشکلات و کمبودهای سیستم انتقال عصبی مغزی را بشکل بیمارگونه ای برطرف میکند
• به عبارت دیگر مشکل مواد نیست آنچه که مشکل دارد عملکرد مغزی است

فاکتورهای روانی
1 .جنبه های شخصیتی:
 خطر کننده
 بدنبال هیجان
 اعتماد به نفس
 شخصیتهای ضد اجتماعی و مرزی
 شخصیت معتاد گونه
 توانائیهای شناختی
 مهارت حل مسئله
 نیاز به تحریک
 احساس خارجی بودن
2 .عوامل رواني
 انواع افسردگی
 ناپايداری عاطفی و احساسی
 اضطراب و بيقراري
 عدم اعتماد به آينده
 سرخوردگي در زندگي و اجتماع
 احساس بي كفايتي
 عدم رشد سالم شخصيت
 انحرافات جنسي
3 .عوامل اقتصادي
 فقر كامل يا رفاه كامل
 بيكاری
 بحران های اقتصادی
 تورم شديد
 سودجويي و خريد و فروش مواد مخدر
 نابرابري های اقتصادی و تبعيض طبقاتی

راهنمای کمپ ترک اعتیاد در رابطه با تعاریف مختلف اعتیاد و میزان وابستگی به مواد مخدر :

1 .اعتياد يک بيماری زيست شناختی، روان شناختی و اجتماعی است. عوامل متعددی در اتيولوژی سوء مصرف و اعتياد مؤثر است که در تعامل با يکديگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتياد می شوند. عوامل مؤثر بر فرد، محيط فرد و عوامل اجتماعی، عوامل درهم بافته ای هستند که بر يکديگر تأثير میگذارند. درک کليه علل و عوامل زمينه ای موجب میشود تا روند پيشگيری اعتیاد، شناسايی، درمان و پيگيری به طور هدفمند طرح ريزی شود.
2.يک پديده زيستی است که به ارگانيسم امکان ميدهد تا خود را تدریجا با پاره ای از مواد سمی سازش دهد و مصرف روزمره مقاديری از اين مواد را که برای ارگانيسم معمولی کشنده است تحمل نمايد.
3.حالتی است که استعمال متوالی يا متناوب مواد مخدر در فرد ايجاد ميکند. با استعمال مواد مخدر تحريک پذيری سلولهای عصبی افزوده شده و در نتيجه داروی بيشتری لازم است که آن را به حالت تعادل بازگرداند. (تعريف فيزيولوژيستها) .
4.مسموميت حاد يا مزمنی است که مضر به حال شخص و اجتماع است و زائيده مصرف داروی طبيعی يا صنعتی است.
5. در محافل دانشگاهی بجای اعتياد اصطلاح وابستگی به مواد (Dependency) بكارمیرود.
اعتياد Addiction واژه قدیمی است كه امروزه به دليل كاستی های آن از اصطلاح Dependency وابستگی به مواد استفاده می شود .
همان طور كه می دانيم سه گروه مختلف در زمينه اعتياد وجود دارد :
1-افرادی كه اصلا مواد مخدر مصرف نمی ‌كنند .
2-افرادی كـه مواد مخدر مصرف می كنند ولی در حـد كم تا متوسط هستند (Use)
3-افرادی كه دچار بيماری مصرف مواد مخدر هستند (disorder use)
بيماری مصرف مواد مخدر دارای دو شكل سوء مصرف abuse Substance و وابستگی Dependency ميباشد .

تصور کنید ساعت 3 بامداد است و شما یک فرد سیگاری هستید. در کنار تخت خود دنبال یک سیگار میگردید تا آنرا روشن کرده وکامی بگیرید. هرچقدر میگردید چیزی پیدا نمیکنید. از سر جای خود بلند شده و تمام خانه را جستو جو میکنید؛ اما سیگاری در خانه پیدا نمیکنید. دو حالت وجود دارد یا کلافه میشوید و به دنبال ته سیگارهای موجود در زیرسیگاری میروید. یا بلاجبار وادار به پوشیدن لباس، هر چند با شتاب و با بی نظمی و آشفتگی، ترک اتاق یا منزل خود می شوید؛ و اگر از همسایه یا غریبهای تقاضای یک نخ سیگار نکنید که می کنید، باید به اماکن شبانه روزی برای خرید بستهای سیگار سر بزنید، پوشش خارجی آن را پاره کنید(بیشتر مواقع این کار را پیش از دور شدن از پیشخوان مغازه انجام میدهید)، سیگاری بیرون بکشید و باالجبار آن را روشن کرده و دود را به درون ریه های خویش فرو برید. در اغلب موارد، کل این آداب و تشریفات که با پک زدن به نقطه ی اوج خود میرسد، با نفس عمیقی که حاکی از تسکین و رضایت است همراه میباشد. یا تصور کنید یک فرد پرخور هستید و از یک میهمانی به خانه برگشته اید بلافاصله پس از وارد شدن به خانه چه کاری انجام می دهید؟ بدون شک به سراغ یخچال می روید...

اگر خوردنی در آن وجود نداشت چه عکس العملی از خود نشان می دادید؟

چهار ويژگی اعتياد (هم وابستگی )
1- اجبار: به این معنی است که فرد مصرف کننده(هر نوع اعتیاد) بدون اینکه درباره چیزی فکر کند ناخودآگاه به سمت مواد مصرفی حرکت می کند.گویی کسی یا چیزی او را مجبور به این کار کرده باشد.در حقیقت میلی شدید و عمیق همراه با نیاز توجیه شده و دلیل ظاهراً خوب و شایسته, او را به سمت تکرار این تجربه فرا می خواند.

2 -اولویت: فرد تمام اولویت های زندگی خود را فدای مصرف مواد اعتیادی خود می کند.در حقیقت این نیاز از هر چیزمهم زندگی اش مهمتر می شود. فرض کنید فرزند شما در تب می سوزد و یا به مراسم عروسی یا عزا دعوت شده اید اولویت اول این است که به سراغ مصرف مواد اعتیادی خود می روید و سپس کارهای واجب دیگر را انجام می دهید.

3 -اتوماتیک و خودکار: این میل شدید نیازی به محرکهای درونی یا بیرونی ندارد و به طور خودکار و غیرارادی عمل میکند.(بی اختیار و غیرارادی بدون لحظه ای فکر و تأمل) مانند وقتی که از خواب بیدار می شوید و دستتان ناخودآگاه به سمت گوشی موبایل می رود تا آنرا چک کنید.

4 -مستمر و مزمن: زمانیکه مرکز اعتیاد در اعماق مغز گسترش مییابد، حالت اعتیاد، غیر قابل برگشت شده و تبدیل به حالتی العالج، مزمن و دائمی یا روزانه برای فرد معتاد می گردد. (هر روز بیشتر از روز قبل)

حتی یکبار مصرف موادمخدر و مواد صنعتی و شیمیایی و قرص های روان گردان خطر آفرین و اعتیاد آور است. اعتیاد در کمین فرزندان ماست و اگر بطور جدی از فرزندانمان مراقبت و مواظبت نکنیم، آسیب اعتیاد جدی خواهد بود. بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، بیش از 2 میلیون نفر در کشورمان مصرف کننده مواد مخدر هستند که بخش قابل توجهی از این جمعیت را جوانان و نوجوان تشکیل می‌دهند. با افزایش مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان، خطری بزرگ جوامع و خانواده‌ها را تهدید می‌کند. پدیده اعتیاد از گذشته تاکنون افراد بسیاری را به دام انداخته و طی سال‌های گذشته علی‌رغم پیشرفت جوامع بشری، عدم وجود آموزش صحیح و آگاهی عمومی باعث افزایش میزان دسترسی به مواد مخدر و ابتلای بسیاری از جوانان و نوجوانان به اعتیاد شده است. مواد مخدر علاوه بر نابودی توان جسمی و قدرت تفکر و خلاقیت انسانی، بر عقاید انسانی و دینی هم ضربه وارد کرده، سپس بنیان خانواده را سست می‌کند و به همین دلیل است که شاهد از هم‌پاشیدگی بسیاری از خانواده‌ها به دلیل اعتیاد بوده‌ایم. مراقبت از خود و خانواده جز در سایه ی کسب آموزشهای لازم و پیشگیری اولیه از اعتیاد میسر نخواهد بود
در خصوص عوامل فردی باید گفت که این عوامل متاثر از حالات روحی، سن بحرانی و شخصیت افراد است، طبیعتا افرادی که مبتلا به افسردگی یا تجربه شکست و غم هستند بیشتر در معرض خطر گرایش به مواد مخدر هستند. و همینطور نوجوانان در سنین بحرانی ممکن است برای هیجان و حس تجارب جدید دست به مصرف مواد بزنند. بسیاری از نوجوانان به دلیل عدم آگاهی نسبت به مضرات مواد و به تبعیت از دوستان به اعتیاد مبتلا شده‌اند در حالی که اگر فرهنگ‌سازی انجام بگیرد و آموزش‌های لازم در اختیار عموم قرار داده شود، دامنه اعتیاد به این شدت گسترش پیدا نمی‌کند.
در رابطه با عوامل خانوادگی هم باید عنوان کرد که نوع نگرش خانواده‌ها به اعتیاد و حتی نحوه واکنش آن‌ها به افراد مبتلا به اعتیاد نقش مهمی در این زمینه دارد. خانواده اولین مکان رشد شخص و شکل‌گیری باورها و اعتقادات فردی است که می‌تواند ارزش‌ها و هنجارهای رفتاری کودک را تعیین کند. عدم وجود محیط خانوادگی سالم ممکن است موجب به وجود آمدن آثار مخرب روانی و گرایش فرد به اعتیاد شود. از عوامل مهم خانوادگی موثر در گرایش به اعتیاد نوجوانان می‌توان به پرخاشگری با حمایت بی مورد خانواده‌ها، فقر شدید، الگوی نامناسب در خانواده، فقر فرهنگی و عدم آگاهی والدین، ارتباط ضعیف یا غفلت از فرزندان اشاره کرد.

داروی ماری جوانا از گیاه ساتیوا کانابیس گرفته می‌شود. ماریجوانا به برگ‌های خشک، ساقه‌ها، گل‌ها و دانه‌های این گیاه سبز و برگ دار اشاره دارد. افراد دچار سو مصرف ماری جوانا می‌شوند، به این دلیل که حاوی تتراهیدروکانابینول دلتا-۹- می‌باشد، که THC نیز نامیده می‌شود، و یک ماده شیمیایی است که جدا از سایر اثرات، موجب ایجاد سرخوشی می‌شود.

ماری جوانا در چند شکل متفاوت وجود دارد:

خشک شده، که شایع‌ترین روش استفاده از این دارو است
خوراکی، که محصولات غذایی مانند کیک، چای و آدامس‌های تهیه شده با استفاده از ماری جوانا هستند
عصاره‌ها یا رزین‌ها که از ماری جوانای خشک شده به دست می‌آید.

راه‌های مختلف مصرف ماری جوانا

كشيدن سيگار يا شاهدانه خشک، که مفصل يا لبه بی نوک نامیده می‌شود
کشیدن شاهدانه خشک شده در یک لوله شیشه ای یا لوله آب (یک کاسه یا حباب)
خوردن خوراکی‌هایی مانند کیک و شکلات‌های جویدنی
لمس کردن يا کشیدن رزين شاهدانه، كه به ریزه، روغن مخلوط، موم يا خرده نیز شناخته مي‌شود

ماریجوانا دارای نام‌های مستعار بسیاری است که اغلب استفاده کنندگان و فروشندگان از آن‌ها استفاده می‌کنند تا از توجه ناخواسته پلیس جلوگیری کنند. برخی از نام‌های خیابانی برای ماری جوانا عبارتند از:

مری جین
علف هرز
گل
گیاه دارویی
جوانه
علف
دور
هش
جی
شعله
روغن هش
روغن عسل
موم
خرده ریزه

پریشانی، ناراحتی، خستگی، عصبانیت، تنهایی و غیره حالاتی هستند که هر فرد معتاد در طول روز با آن دست و پنجه نرم میکند و باید مراقب خود باشد. گاهی دیدن یک فیلم، گوش دادن به یک آهنگ، رفتن به جایی که قبلا مصرف در آن صورت میگرفته، مشاجره های ساده، دیدن یک فرد مصرف کننده، دیدن وسایل و اقلام مصرفی باعث میشوند که یک فرد ذهنش خراب شده و سیگنالهای مخرب و منفی شروع به بارگذاری در مغز کنند.

افزایش سرسام آور مصرف مواد مخدر در جهان و قاچاق روز افزون این مواد پیامدهای وحشتناکی خواهد داشت که مستقیما نسل جوان و بشریت را تهدید می‌کند. گسترش شبکه قاچاق بین‌المللی و دام اعتیاد ، میلیون‌ها نفر جوان را به فساد و کام مرگ می‌کشاند و سوداگران مرگ را به ثروت و قدرت می‌رساند. اعتیاد یک مسئله بزرگ بهداشتی و بلایی اجتماعی و دارای جنبه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی ، فرهنگی ، روانی ، اخلاقی و حقوقی است. از اینرو آگاهی خانواده‌ها درباره سرانجام نکبت‌بار اعتیاد در پیشگیری و مهار آن کمکی موثر به ‌شمار می‌آید.

معتاددان در توهمات خود یک دنیای صنایی نسبتا رضایت‌بخش برای خویش متصورند که نه تنها بر هیچگونه تغییری یا در خود و یا در محیط مبتنی نیست بلکه دنیای خیالی آنان تنها بر اساس حضور مواد در بدنشان و نیاز به آن و رفع آن نیاز استوار است و غالبا آنان از احساس ناامنی ، احساس بی کفایتی ، احساس تنهایی ، نفرت ، نوسانهای افسردگی ، اضطراب شدید و بویژه کششها و تعارضات درون فردی بگونه‌ای رنج می‌برند. به هر حال اعتیاد و یک پدیده مخرب اجتماعی است زیرا اثرات نامطلوب و عواقب وخیم آنها تنها دامنگیر شخص معتاد نمی‌شود بلکه همه افراد را که بگونه‌ای با آنان وابستگی و ارتباط نزدیک دارند فرا می‌گیرد مخصوصا که فرد معتاد مسئول اداره یک خانواده و در نقش هم پایه نیز باشد.

اعتیاد یعنی خوگرفتن و وابسته شدن جسمی ، روانی و عصبی فرد به مواد مخدر که ترک یا فرار از آن ناممکن و یا بسیار مشکل است. اعتیاد یعنی مصرف نابجا و مکرر مواد مخدر که موجب وابستگی به آنها می شود. این وابستگی بدنی و روانی است، ترک مصرف مواد افیونی مشکلات و محرومیت های بدنی و روانی را در پی خواهد داشت.

اعتیاد یک بیماری روانی، اجتماعی، اقتصادی است که بر اثر فعل و انفعال تدریجی بین بدن انسان و مواد شیمیائی تحت تأثیر یک سلسله شرایط و اوضاع و احوال خاص روانی، اقتصادی، اجتماعی و سنتی به وجود می آید.

وابستگی روانی ( ذهنی ) مشخصه اصلی اعتیاد بوده و برخلاف تصوری که بعضا در جامعه به چشم می خورد بسیاری از موادی که وابستگی جسمی به همراه ندارند ( و از اینرو اعتیاد آور تلقی نمی گردند) دارای وابستگی روانی و کشش شدید بوده ( یعنی در واقع اعتیاد آور هستند ) و به مراتب فاجعه بارتر از مواد با وابستگی جسمی می باشند.

چه مواد و داروهایی اعتیاد آور هستند؟

مواد اعتیاد آور طیف بسیار وسیعی را در برگرفته و عمدتا شامل مواد مخدر( مثل تریاک، هروئین، شیره، کدئین، دیفنوکسیلات، مرفین، پتدین، متادون، ترامادول، کرک، تمجزیک یا بوپرنورفین …) ،مواد محرک و توهم زا (مثل کوکائین، شیشه ، قرص اکستازی، حشیش،LSD …)، برخی آرام بخشها ( عمدتا از داروهای گروه دیازپام)، سیگار، الکل می باشد. با توجه به تعریف اعتیاد و نقش مهم وابستگی روانی در آن موارد دیگری از جمله قمار، اینترنت نیز اعتیاد آور می باشند.

 علایم و نشانه های فیزیکی و جسمی سوءمصرف مواد :

1) سرخ شدن چشمها

2) نگاه های مات به مدت طولانی

3) نامفهوم و جویده شدن طرز صحبت

4) عدم تعادل در حرکات

5) کم شدن توجه به نظافت

6) محلهای متعدد تزریق سرنگ در بدن

7) غیبت های مکرر از کلاس درس و کاهش علاقه به تحصیل

8) بی قراری شدید

9) تغییرات ناگهانی خُلق

10) به مشام رسیدن بوهای غیر عادی از دهان یا لباس

11) وجود سوزنها و سنجاقهای سیاه شده ، قاشق خمیده و دود گرفته و ورق آلومینیومی

12) لوله های خالی خودکار، کبریت نیم سوخته در محل های غیر معمول

13) طولانی شدن زمان ماندن در دستشویی و حمام

14) ناپدید شدن بعضی اشیاء در خانه