مصاحبه ایرنا با مدیرعامل تشکل شهرتهران جناب محمدرضا تقی پور یکی از مدیران تیم درمانی امید

تهران- ایرنا- رو به روشنی در حال جمع کردن وسایل‌ شخصی خودش است تا بعد از ۲ ماه صبر و حوصله، جشن پاکی را در میان دوستانش بگیرد و روح و جسم‌اش را از تاریکی اعتیاد رهایی بخشد.

اینجا تنها یکی از کمپ‌های ترک اعتیاد تهران و فرصتی برای زندگی دوباره کسانی است که دوست دارند بار دیگر پاکی را تجربه و روزگار را با عشق سپری کنند.

با حضور در این کمپ به سادگی می‌توان فهمید که در مورد درمان این بیماری باورهای غلط بسیاری وجود دارد؛ تا جایی که نه تنها درمان امکان‌پذیر است بلکه در برخی از موارد از روش‌های نوین و آسانی هم برای ترک استفاده می‌شود.

این استان پرجمعیت ۱۸۷ مرکز اقامتی یا به اصطلاح کمپ ترک اعتیاد دارد که در آن بر اساس آیین‌نامه‌ها، افراد بین ۱۸ تا ۶۰ سال پذیرش می‌شوند تا شاید از این روزهای تاریک همراه با دود و دم رهایی یابند؛ «پرستوی» حکایت ما هم در یکی از این مراکز در منطقه چیتگر در حال رهایی است.

«فاطمه محبعلی» مسئول این کمپ که ۱۵ سال در حوزه ترک اعتیاد فعال است، می‌گوید: در این مرکز بانوان ۱۸ تا ۶۰ ساله‌ای که به ترک اعتیاد تمایل دارند، پذیرش می‌شوند و گاهی مراجعان زیر ۱۸ سال نیز درخواست‌هایی برای حضور دارند اما به خاطر محدودیت‌های ابلاغی از پذیرش آنان ممانعت می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه تعداد مراجعه‌کنندگان به کمپ پس از شیوع ویروس کرونا با کاهش مواجه شده است، ادامه می‌دهد: در حال حاضر حدود ۵۰ نفر در این مرکز، دوره‌های ترک اعتیاد را سپری می‌کنند.

شیوع کرونا و سختگیری در پذیرش معتادان

به گفته «محبعلی» از زمان شیوع ویروس کرونا، سختگیری در روند پذیرش بیشتر شده است و تست کرونا و غربالگری صورت می‌گیرد تا خانواده‌ها با خیال راحت و بدون استرس دوره بهبودی را بگذرانند.

وی با اشاره به اینکه دوره‌های درمان حدود یک ماه طول می‌کشد، بیان می‌کند: در صورتی که فردی تمایل داشته باشد این دوره تا سه ماه نیز تمدید می‌شود تا آثار سوء مواد افیونی به طور کامل از جسم و روحش پاک شود.

روش درمان بدون دارو

«محبعلی» ادامه می‌دهد: روش درمان ما بدون دارو است ولی در صورتی که روانپزشک دارویی تجویز کند، از نسخه آن استفاده می‌کنیم زیرا امکان دارد فرد دارای بیماری دیگری بوده و به مداخله درمانی نیاز داشته باشد.

وی تغییر الگوی مصرف را باعث سخت شدن دوره ترک اعتیاد عنوان می‌کند و می‌گوید: امروزه وجود موادی مانند شیشه، گل و مواد روان‌گردان باعث شده است که افراد به تنهایی هیچگاه به آخر خط نرسند و مداخله خانواده و دوستان یکی از علت‌های حضور آنان در مراکز ترک اعتیاد باشد.

وی اضافه می‌کند: برای پذیرش کسانی که تمایل زیادی برای ترک اعتیاد ندارند، یک دوره مصاحبه انگیزشی ترتیب می‌دهیم تا از این طریق با رضایت و تمایل بیشتر دوران بهبودی را سپری کند.

پیگیری وضعیت بهبودیافتگان

کارشناس ترک اعتیاد نیز تاکید می‌کند که درصد بهبودی و پاکی باید پیگیری شود تا از وضعیت فرد اطلاع پیدا کنیم اما متاسفانه به خاطر شرایط کرونا جلسه‌های معتادان گمنام قطع شده و تنها ارتباط با بهبودیافتگان از طریق شبکه‌های مجازی است.

«محبعلی» می‌گوید: پیش از این فرد بهبودیافته هفته‌ای یکبار در کمپ مهمان می‌شد تا هم به سایر معتادان انگیزه بدهد و هم برای خودش روزهای ترک اعتیاد یادآوری شود.

وی با بیان اینکه بیشترین مصرف‌کنندگان «گل» در سن ۱۸ تا ۲۲ سالگی قرار دارند، می‌گوید: این افراد تمایل بیشتری به این مواد دارند اما بیشترین مصرف مواد مربوط به هرویین و شیشه است.

وی به سایر آسیب‌های اعتیاد زنان هم اشاره می‌کند و می‌گوید: زنان معتاد برای اینکه مواد را ارزان یا رایگان به دست بیاورند، با ساقی ارتباط برقرار می‌کند و بعد از مدتی عشق کاذب برای آنان ایجاد می‌شود؛ درصدی از این زنان بعد از بهبودی نیز دوباره به واسطه برقراری ارتباط با ساقی، دوباره به چرخه اعتیاد بر می‌گردند اما عده‌ای هم گذشته را به کلی فراموش کرده و با اعتیاد خداحافظی می‌کنند.

به گفته این مسوولان کمپ اعتیاد زنان در تهران حدود ۴۰ درصد از بانوانی که بهبودی را پس از حضور در کمپ‌ها کسب کرده‌اند، پاکی را حفظ می‌کنند.

مدیرعامل تشکل اقامتی ترک اعتیاد شهر تهران که یک کمپ در جنت‌آباد شمالی و دو مرکز دیگر در وردآورد و شهریار را مدیریت می‌کند نیز می‌گوید: خانواده‌ها به خاطر شیوع کرونا از سپردن فرزندانشان به کمپ‌های ترک اعتیاد واهمه دارند در حالی که پروتکل‌های بهداشتی در این مراکز به خوبی رعایت می‌شود.

«محمدرضا تقی‌پور» با اشاره به اینکه اکنون ۴۰ نفر در این مراکز حضور دارند، عنوان کرد: به خاطر رعایت نکات بهداشتی حتی جلسه‌های خانواده، ملاقات و ورود مهمان نیز ممنوع است و خانواده‌ها باید بین ترس از کرونا و ترک اعتیاد، به ترک اولویت دهند.

تمدید دوره ترک اعتیاد تا ۶ ماه

وی با بیان اینکه با شیوع ویروس کرونا دوران درمان بیشتر شده است، می‌گوید: پیش از این، دوره‌ها از یک تا سه ماه تمدید می‌شد اما اکنون ابلاغ شده است که در زمان کرونا تا ۶ ماه نیز امکان تمدید وجود دارد.

«تقی‌پور» در مورد هزینه‌های ناچیز ترک اعتیاد در مقابل ارزش رهایی آنان از تاریکی، ادامه می‌دهد: تعرفه دولتی پذیرش هر فرد ۷۳۹ هزار تومان تا یک میلیون است که این قیمت با روند افزایشی قیمت‌ها کارشناسی شده نیست.

مهارت‌آموزی از برنامه‌های محوری است

معاون توسعه و امور پیشگیری بهزیستی استان تهران نیز با بیان اینکه وظایف سازمان بهزیستی در پاک ماندن بهبودیافتگان و رهاشدگان از دام اعتیاد خلاصه نمی‌شود، می‌گوید: مهارت‌آموزی و کارآفرینی از برنامه‌های محوری است اما طبق قوانین موجود و همچنین شرایط حاکم بر جامعه، تمامی دستگاه‌های مرتبط و ارگان‌های ذیربط در مقوله پاکسازی جامعه از اعتیاد دخیل هستند و هرکدام به نوبه خود رسالتی سازمانی به عهده دارند.

محسن فتاپور ادامه می‌دهد: ارائه آموزش‌های شغلی و حرفه‌ای و همچنین مهارت‌های لازم زندگی از ابتدایی‌ترین اقدامات بهزیستی در فراهم‌سازی شرایط بازگشت بهبودیافتگان به جامعه است.

وی با بیان اینکه داشتن شغل مناسب و آموزش‌های لازم در این خصوص تا حد زیادی جامعه را از شر پدیده شوم اعتیاد واکسینه می‌کند، بیان کرد: مهارت‌آموزی و کارآفرینی از برنامه‌های محوری مراکز ترک اعتیاد به شمار می‌رود که در این خصوص ریزبرنامه‌های متعددی به فراخور پراکندگی جغرافیایی در دستور کار قرار دارد.

وی داشتن شغل و حرفه مناسب را از شروطی برشمرد که می‌تواند بازگشت به اعتیاد را کم کند یا از بین ببرد و بیان کرد: در زمینه اشتغالزایی بهبودیافتگان چهار مرکز توانمندسازی و جامعه‌پذیری در سطح استان تهران راه‌اندازی کرده‌ایم که معتادان بدون شغل و کسانی که توسط خانواده خود پذیرش نمی‌شوند، در این مراکز مشغول به کار شوند.

«فتاپور» ادامه داد: ۲۰۰ نفر تحت حمایت مراکز توانمندسازی و جامعه‌پذیری قرار دارند و مهارت‌آموزی، خدمات مددکاری و خدمات روانشناسی و اشتغالزایی از جمله فعالیت‌های این مراکز محسوب می‌شود.

ارائه تسهیلات اشتغال به بهبودیافتگان

معاون توسعه و امور پیشگیری بهزیستی استان تهران بیان می‌کند: ارائه تسهیلات اشتغال از طریق معرفی به بانک‌های عامل استان و پرداخت حداکثر پانصد میلیون ریال به کسانی که هجده ماه از پاکی آنان سپری شده باشد، جزو اقدام‌های حمایتی و کاربردی بهزیستی در مسیر اشتغالزایی برای این افراد است.

«فتاپور» با بیان اینکه ۱۸۷ مرکز اقامتی ترک اعتیاد در سراسر استان فعال است، گفت: نزدیک به ۸۰ هزار نفر از خدمات این مراکز استفاده می‌کنند و برگزاری جلسات در قالب ۱۲ قدم، درمان، مشاوره‌های فردی، آموزش خانواده، آموزش‌های پیشگیری از بازگشت به اعتیاد و مهارت‌های زندگی از جمله خدماتی است که در این مراکز ارائه می‌شود.

وی روش درمان این مراکز را شیوه پرهیزمدار اعلام کرد و افزود: هیچ‌گونه داروی آگونیست یا آنتاگونیست در مراکز اقامتی سطح استان تهران به بیماران در حال بهبودی ارائه نمی‌شود.

«فتاپور» به تشریح فعالیت مرکز ترک اعتیاد دولتی «ملت‌دوست» می‌پردازد و بیان می‌کند: این مرکز که درمان را به صورت سرپایی و با استفاده از داروی متادون و به ویژه نورفین انجام می‌دهد و ۲۳۰ نفر ماهیانه از خدمات این مرکز بهره‌مند می‌شوند.

به گزارش ایرنا مقابله، پیشگیری، درمان و توانمندسازی از جمله حوزه‌های موثر در جلوگیری از سوءمصرف مواد مخدر به شمار می‌رود که در حوزه مقابله دستاوردهای خوبی در سطح کشور حاصل شده است تا جایی که ایران رتبه اول دنیا در کشفیات تریاک، هروئین و مرفین را دارد.

اما سه مرحله بعدی آن شامل پیشگیری، درمان و توانمندسازی نیز باید همگام با مرحله نخست پیش برود تا در زمینه جلوگیری از سوءمصرف مواد مخدر گام‌های اساسی برداشته شود که در این میان نقش برجسته کمپ‌های ترک اعتیاد در مراحل درمان و توانمندسازی بسیار برجسته است.